برای معامله در بازارهای مالی مختلف به‌ویژه بازار فارکس، باید استراتژی معاملاتی داشته باشید. این استراتژی‌ها به شما کمک می‌کنند تا سهام و نمادهای بهتری را برای خریدوفروش انتخاب کنید و کمتر در مقابل ریسک قرار بگیرید.
یکی از استراتژی‌های محبوب در بازار فارکس، استراتژی مومنتوم است که باید آن را یاد بگیرید. در ادامه این استراتژی را به شما معرفی می‌کنیم و نحوه استفاده از آن و همچنین مزایا و معایب آن را بیان می‌کنیم.
تعریف مومنتوم در بازارهای مالی
معاملات مومنتوم یکی از ساده‌ترین سبک‌های معاملاتی است که در آن افراد بر اساس عملکرد قیمت اخیر دارایی، آن را خریدوفروش می‌کنند. تئوری این استراتژی این است که اگر قدرت کافی وجود داشته باشد که قیمت را در جهت خاصی به حرکت دربیاورد، آن حرکت احتمالا برای مدتی ادامه‌دار خواهد بود.
این روش معاملاتی به دلیل تغییراتی که در طول سال‌ها در بازارهای مالی به وجود آمده، محبوبیت زیادی پیدا کرده است، زیرا در هر بازاری و در هر زمانی می‌توان از آن استفاده کرد. الگوریتم‌های هوشمندانه برنامه‌ریزی شده در این استراتژی دارایی‌هایی را شناسایی می‌کنند. این دارایی‌ها معمولا حرکاتی به سمت بالا یا پایین دارند و این حرکات ممکن است در نانوثانیه تغییر کنند، اما زمانی که معامله‌گران بیشتری شروع به تقویت یک جهت قیمتی معین کنند، حرکت ثابتی را در بازار شکل می‌دهند که به آن مومنتوم گفته می‌شود. اکثر معامله‌گران مومنتوم این استراتژی را برای معاملات بلندمدت انتخاب می‌کنند.
اهمیت مومنتوم در فارکس
اندیکاتورهای مومنتوم به شما نشان می‌دهند که تغییر قیمتی که قرار است در یک جفت ارز اتفاق بیفتد چقدر قدرت دارد. به‌عبارت‌دیگر، این تغییر قیمت برای چه مدتی قرار است ادامه داشته باشد. اگر بتوانید این موضوع را درک کنید، می‌توانید روندهای بازار را شناسایی کنید و در جهت خرید یا فروش جفت ارزهای موردنظر خود گام بردارید.
پس اهمیت استراتژی مومنتوم در شناسایی روندهای بازار، میزان ماندگاری تغییرات قیمتی یک جفت ارز و قدرت حرکات آن است و به شما در انتخاب بهترین جفت ارزها در بازار فارکس کمک می‌کند.
مفاهیم پایه
یک سری مفاهیم پایه در بازارهای مالی وجود دارد که با شناخت برخی از آنها می‌توانید مومنتوم را بیشتر و بهتر درک کنید. مثلا مومنتوم یک سری اندیکاتور دارد. شما با شناخت و یادگیری نحوه استفاده از این اندیکاتورها خیلی راحت‌تر می‌توانید از مومنتوم برای رسیدن به سود بیشتر در بازار فارکس استفاده کنید.
سیگنال‌های مومنتوم هم از مفاهیم دیگری هستند که باید با آنها آشنا شوید. وقتی از مومنتوم استفاده می‌کنید، به تعدادی سیگنال برای خریدوفروش می‌رسید که البته بهتر است در ابتدا آنها را تفسیر کنید.
روندهای بازار هم الگوهایی هستند که از حرکات ارزها شکل می‌گیرند، اما اندیکاتورهایی مثل اندیکاتور سایک یا اندیکاتور ATR با مومنتوم فرق دارند. در ادامه درباره تمام این مفاهیم بیشتر برای شما توضیح می‌دهیم تا بهتر آنها را درک کنید.
اندیکاتورهای مومنتوم
اندیکاتورهای مومنتوم ابزارهای تحلیل تکنیکال هستند که برای تعیین قدرت یا ضعف یک روند قیمتی مورداستفاده قرار می‌گیرند. مومنتوم میزان افزایش یا کاهش قیمت سهام را اندازه‌گیری می‌کند.
مهم‌ترین اندیکاتورهای مومنتوم شامل شاخص قدرت نسبی (RSI) و میانگین متحرک همگرایی / واگرایی (MACD) است. RSI در یک نمودار، به سهام ارزشی بین ۰ تا ۱۰۰ اختصاص می‌دهد. هنگامی که این اعداد روی نمودار قرار می‌گیرند، می‌توان آنها را با آستانه مقایسه کرد تا ببینید که آیا سهام بیش از حد فروخته شده یا بیش از حد خریداری شده است.
میانگین متحرک همگرایی / واگرایی یا همان MACD هم یک شاخص فنی برای کمک به سرمایه‌گذاران در شناسایی روند قیمت، اندازه‌گیری حرکت روند و شناسایی نقاط ورود به بازار برای خرید یا فروش است.
تفسیر سیگنال‌های مومنتوم
برای اینکه بتوانید بیشترین بازدهی را از مومنتوم بگیرید، باید سیگنال‌های دریافتی از آن را تفسیر کنید. شما نباید هر سیگنالی که به دست می‌آورید را مستقیما در بازار اعمال کنید. مثلا اگر یک سیگنال خرید پیدا کردید، نباید فورا به آن اعتماد کنید و خرید را انجام دهید.
شما باید سیگنال را بر روی نمودار و اندیکاتور قرار دهید و آن را تجزیه‌وتحلیل کنید. اگر خط مومنتوم از خط صفر به سمت بالا بشکند، سیگنال خرید می‌تواند درست باشد. اگر هم خط مومنتوم از خط صفر نزولی بشکند، سیگنال فروش می‌تواند کارایی داشته باشد.
تفاوت مومنتوم و روند
درحالی‌که تفاوت بین دو روش معامله‌گری ترند و مومنتوم برای اکثر معامله‌گران فعال در بازار واضح است، درک تفاوت‌ها و درک این نکته مهم است که این دو استراتژی از یک رفتار برای سوددهی پیروی نمی‌کنند؛ پس شما نباید این دو اصطلاح را با هم اشتباه بگیرید. هر دو به رفتار قیمتی ارز در گذشته نگاه می‌کنند. بااین‌حال، نباید انتظار عملکرد مشابهی از آنها داشته باشید.
دنبال‌کردن روند یک استراتژی بازده مطلق و جهت‌دار است، درحالی‌که مومنتوم بازده نسبی و استراتژی خنثی بازار را نشان می‌دهد. روند به دنبال استفاده از جهت در بین طبقات دارایی است، درحالی‌که مومنتوم به دنبال فرصت‌های مقطعی در یک طبقه دارایی است. در جدول زیر، این دو استراتژی را با هم مقایسه می‌کنیم:
| ترند | مومنتوم | |
| کلیت | استراتژی کلان یک عامل خطر نیست | سبک خطرپذیر |
| تمرکز | تمرکز بازگشت مطلق؛ بازه زمانی | تمرکز نسبی؛ مقطعی |
| پورتفولیو | بازده مطلق و جهت‌دار | بازده نسبی و استراتژی خنثی بازار |
| ریسک | جهت‌دار بازار؛ مرتبط با جهت بازار | بازار خنثی؛ کم تا بدون ارتباط با بازار |
| مدل تایم فریم | به طور معمول در ۱۲ هفته به عقب برمی‌گردد. معاملات فعال بر اساس نقدینگی | بازگشت به عقب در بازه زمانی بلند مدت (۳ الی ۱۲ ماه) |
| دارایی | دارایی متقابل (کلان) | کلاس دارایی خاص |
| بازار | همه بازارها (اکثر فیوچر تریدینگ) | تجارت نقدی |
استراتژی‌های مومنتوم
استراتژی‌های مومنتوم تمایل دارند از شاخص‌های مومنتوم برای کمک به شناسایی قدرت حرکت قیمت استفاده کنند تا ببینند آیا دیگران جذب آن می‌شوند یا خیر؛ بنابراین مقداری تحرک در آن بازار ایجاد می‌کنند. شاخص‌های مورداستفاده بسته به اینکه کدام طبقه دارایی معامله می‌شود متفاوت است. در ادامه بهترین استراتژی‌های مومنتوم در فارکس را به شما معرفی می‌کنیم.
استراتژی‌های ساده مبتنی بر مومنتوم
یک سری استراتژی‌ها بسیار ساده هستند. تشخیص فرصت معاملاتی مومنتوم بسیار مهم است تا بتوانید موقعیت ورودی خود را در یک دارایی زمان‌بندی کنید. برای تشخیص حرکت می‌توانید از تجزیه‌وتحلیل آماری مانند آزمون توان هرست استفاده کنید. نماد هرست به همبستگی خودکار دارایی مربوط می‌شود و می‌توان از آن برای تشخیص اینکه آیا دارایی روند روبه‌رشدی دارد یا خیر استفاده کرد. توابع AutoCovariance و AutoCorrelation در تجزیه‌وتحلیل به شما کمک می‌کنند. در پایتون می‌توانید از این توابع کمک بگیرید.
یکی دیگر از استراتژی‌های ساده مومنتوم استفاده از میانگین متحرک است. در اینجا پیاده‌سازی الگوریتم معروف Golden Cross و Death Cross را داریم که از دو خط میانگین متحرک استفاده می‌کند.
دو میانگین متحرک عبارت‌اند از خط آهسته یا میانگین حرکت آهسته با مدت‌زمان طولانی‌تر، مثلا ۵۰ روز و خط سریع یا میانگین متحرک سریع با مدت‌زمان کوتاه‌تر، مثلا ۱۰ روز.
استراتژی‌های ترکیبی با اندیکاتورهای دیگر
زمانی که مقدار از یک میانگین متحرک از بالا یا پایین‌تر عبور کند، می‌تواند نشان‌دهنده یک معکوس روند بالقوه باشد. در اینجا سرمایه‌گذاران می‌توانند از اندیکاتور مومنتوم همراه با شاخص قدرت نسبی (RSI) برای تایید شرایط خرید یا فروش بیش از حد استفاده کنند.
اندیکاتور RSI توسط جی. ولز وایلدر توسعه داده شد و به‌عنوان نوسانگر حرکت شناخته می‌شود. هدف این اندیکاتور اندازه‌گیری سرعت و تغییر حرکات قیمت است و بین ۰ تا ۱۰۰ نوسان می‌کند. فرمول اصلی این شاخص را در ادامه برای شما آورده‌ایم:
[((میانگین تغییر قیمت رو به پایین÷میانگین تغییر قیمت به سمت بالا) +1) ÷100]-100=RSI
استراتژی‌های معکوس مومنتوم
استراتژی معکوس مومنتوم فرصت‌های معاملاتی را با محاسبه نسبت بدنه کندل و ترکیب شاخص‌های RSI برای تشخیص شرایط بازار بیش برای خریدوفروش بیش از حد مشخص می‌کند. هدف این استراتژی ثبت معکوس‌های بالقوه در حرکت قیمت در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت تا میان‌مدت است. منطق اصلی این استراتژی بر اساس موارد زیر است:
- محاسبه درصد بدنه و فتیله کندل‌ها: با محاسبه قیمت‌های باز، بسته، بالا و پایین، درصد اشغال شده توسط بدنه شمع و فیتیله‌ها را بدست آورید. درصد فتیله زیر ۲۰% نشان‌دهنده کندل قوی است.
- محاسبه درصد تغییر قدرت کندل: مقدار حرکت قیمت داخلی هر کندل را برای تعیین قدرت آن محاسبه کنید. نوسانات بزرگ‌تر به معنای حرکت قوی‌تر است و کندل‌های قوی‌تر را نشان می‌دهد.
- ترکیب با RSI برای شناسایی شرایط خریدوفروش بیش از حد: خطوط آستانه اشباع خریدوفروش بیش از حد را برای RSI تنظیم کنید. RSI بالای خط خرید بیش از حد به معنای وضعیت خرید بیش از حد و بالعکس برای فروش بیش از حد است. کندل‌های قوی در چنین حالت‌هایی احتمال برگشت بالایی دارند.
- تعیین سیگنال‌های معکوس: وقتی درصد فیتیله <۲۰% و قدرت شمع> ۲ برابر قدرت متوسط باشد، وضعیت کوتاه‌مدت را نشان می‌دهد. برعکس این وضعیت، حالت طولانی‌مدت را نشان می‌دهد.
- تعیین حد سود و ضرر: حد ضرر را بر اساس یک درصد ثابت تنظیم کنید و حد سود را نیز به‌طور جداگانه برای معاملات بلندمدت و کوتاه‌مدت تعیین کنید.
مزایا و معایب استفاده از استراتژی مومنتوم
استفاده از استراتژی مومنتوم در بازارهای مختلف، به‌ویژه بازار فارکس مزایا و معایبی دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
| مزایای استفاده از مومنتوم | معایب استفاده از مومنتوم |
| بازدهی مثبت قابل توجه | غیر قابل تطبیق با تغییرات سریع بازار |
| کاهش ریسک معاملات | قرار گرفتن تحت تاثیر نویز بازار، سیگنال‌های نادرست یا شوک‌های ناگهانی قیمت |
| کمک به آنها به شناسایی نقاط معکوس در بازار | – |
| ارائه سیگنال‌های ورود و خروج | – |
| امکان ترکیب مومنتوم با استراتژی‌های دیگر | – |
اهمیت روانشناسی معامله‌گری
در استفاده از استراتژی‌های مومنتوم، باید روانشناسی معامله‌گری را هم در نظر بگیرید. معامله گرانی که روانشناسی ترید را درک می‌کنند، معمولا بر اساس احساسات یا تعصبات تصمیمی گیری نمی‌کند. این موضوع می‌تواند به آنها شانس بیشتری برای کسب سود در طول معاملات بدهد. در بدترین حالت هم به آنها کمک می‌کند تا میزان زیان خود را به حداقل برسانند.
حرص و طمع، ترس، عجله و… همگی در حوزه روانشناسی معامله قرار می‌گیرند. اگر شما نتوانید این چند مورد را مدیریت کنید، استراتژی‌هایی مانند مومنتوم هم به کار شما نخواهند آمد.
پیاده‌سازی عملی استراتژی مومنتوم
پیاده‌سازی عملی مومنتوم شامل مدل‌سازی، ساخت و آزمایش این استراتژی معاملاتی بر روی دارایی‌های مختلف با استفاده از داده‌های جمع‌آوری‌شده از منابع مختلف است. در اینجا مثالی برای شما آورده‌ایم تا استفاده از این استراتژی را بهتر درک کنید.
فرض کنید سهامی را خریداری کرده‌اید که قیمت آن از ۵۰ دلار به ۷۵ دلار می‌رسد. سپس قبل از اینکه قیمت سهام اصلاح شود، شما آن را با سود ۵۰ درصدی می‌فروشید. شما در طی چند هفته یا چند ماه ۵۰ درصد بازدهی داشته‌اید (نه بازده سالانه). با گذشت زمان، افزایش پتانسیل سود با استفاده از سرمایه‌گذاری مومنتوم می‌تواند به طرز شگفت‌انگیزی زیاد شود. در ادامه هم به شما می‌گوییم که چگونه از این استراتژی استفاده کنید.
انتخاب جفت ارز مناسب
در قدم اول استفاده از استراتژی مومنتوم، باید یک جفت ارز مناسب برای معامله انتخاب کنید. در ادامه به شما می‌گوییم که چگونه یک جفت ارز مناسب پیدا کنید:
- جفت ارزهای اصلی بازار را بشناسید
- نوسانات بازار را در نظر بگیرید
- در مورد مبانی اقتصادی تحقیق کنید
- ارزها را تجزیه‌وتحلیل کنید (تکنیکال و فاندامنتال)
- سبک معاملاتی و بازه زمانی خود را در نظر بگیرید
- تعداد کمی از جفت ارزها را در انتخاب نهایی خود قرار دهید
- به دنبال مشاوره تخصصی باشید.
انتخاب تایم فریم مناسب
در قدم بعدی باید یک تایم فریم معاملاتی مناسب برای خودتان مشخص کنید. بیشتر معامله‌گران با انتخاب یک بازه زمانی طولانی‌تر و یک بازه زمانی کوتاه‌تر شروع می‌کنند. به‌عنوان یک قاعده کلی، معامله‌گران هنگام تحلیل تایم فریم چندگانه از نسبت ۱:۴ یا ۱:۶ استفاده می‌کنند که در آن نمودار ۴ یا ۶ ساعته به‌عنوان تایم فریم طولانی‌تر و نمودار یک‌ساعته به‌عنوان تایم فریم کوتاه‌تر استفاده می‌شود.
پس اگر مبتدی هستید و می‌خواهید در بازار فارکس و آن هم با مومنتوم معامله کنید، حتما یک تایم فریم طولانی و یک تایم فریم کوتاه انتخاب کنید.
استفاده از پلتفرم‌های معاملاتی
درآخرین گام، باید یک پلتفرم معاملاتی سریع و مطمئن انتخاب کنید تا بتوانید معاملات خود را در بستر آن انجام دهید. پلتفرم‌هایی که در ادامه به شما معرفی می‌کنیم، بهترین‌های فارکس هستند:
- متاتریدر ۴ و ۵ (MetaTrader 4 and 5)
- تریدینگ ویو (TradingView)
- سی تریدر (cTrader)
- زولو ترید (ZuluTrade)
جمع بندی
استراتژی مومنتوم یکی از بهترین استراتژی‌ها برای معاملات بازار فارکس است که حرکات دارایی‌ها را پیش‌بینی می‌کند و بر اساس آن به شما سیگنال می‌دهد. این استراتژی مزایا و معایب خاص خود را دارد، اما با درک صحیح آن می‌توانید بهترین استفاده را از آن داشته باشید.
سوالات متداول
معاملات مومنتوم از ساده‌ترین سبک‌های معاملاتی است که در آن معامله‌گر دارایی را بر اساس حرکات اخیر قیمتی آن معامله می‌کند.
این استراتژی به شما سیگنال می‌دهد، با استراتژی‌های دیگر قابل ترکیب است و ریسک معاملات را نیز کاهش می‌دهد.
شما در ابتدا باید یک جفت ارز مناسب پیدا کنید، تایم فریم معاملاتی خود را تعیین کنید و در یک پلتفرم معاملاتی عضو شوید تا بتوانید از این استراتژی بهره ببرید.